Dechreuodd y defnydd amaethyddol hwn ymhell yn ôl wrth i’r ymsefydlwyr cyntaf gyrraedd a dechrau plannu cnydau ac anifeiliaid domestig. Roedd y ffermydd cyntaf ar draws yr ucheldiroedd, gan fod y rhan fwyaf o’r iseldiroedd yn rhy goediog neu’n wlyb i wneud amaethyddiaeth yn ymarferol. Gellir gweld arwyddion o’r ffermwyr cyntaf hyn fel yr hen aneddiadau, carneddi a hyd yn oed ffiniau caeau sy’n bodoli yn yr ucheldiroedd.
Mae ffermio heddiw yn wahanol iawn i’r hyn oedd i’r ffermwyr cynnar hyn. Mae’r amaethyddiaeth fwyaf dwys yn digwydd yn yr iseldiroedd, lle mae cael gwared ar ardaloedd mawr o goetir wedi creu porfeydd ar briddoedd ffrwythlon.
Mae Llywodraeth Cynulliad Cymru yn rheoleiddio ffermio yng Nghymru, gallwch ddarganfod mwy drwy ymweld ag adran yr Amgylchedd a chefn gwlad eu gwefan.
Sêr Ffermio y Bannau
Fel y grŵp cyfunol mwyaf o reolwyr tir yn y Parc, mae Awdurdod y Parc Cenedlaethol yn ceisio cyngor gan ffermwyr ar sut i wella cydweithredu wrth gyflawni’r cynllun rheoli. Felly, fe wnaethom gynnal cyfarfod ym mis Mehefin 2023 i ffurfio trafodaeth rhwng Bannau Brycheiniog a chynghreiriaid ffermio i gefnogi adferiad byd natur trwy ffermio cynaliadwy. Roedd y cyfarfod yn cynnwys cyflwyniad gan y Prif Weithredwr, Catherine Mealing-Jones ac yna trosolwg o’r Cynllun Rheoli gan Helen Lucocq. Roedd y drafodaeth yn ymwneud â 3 chwestiwn:
- Pa rannau o’r cynllun rheoli sydd o ddiddordeb cyffredin i ffermwyr?
- Pa gamau gweithredu ar y fferm sy’n cyfrannu at adferiad natur, gan gynnwys ansawdd dŵr gwell?
- Sut gall y Parc Cenedlaethol gefnogi ffermwyr i gyfrannu at gyflawni’r cynllun rheoli, yn unigol neu ar y cyd?
Isod mae dolen i’r adroddiad sy’n crynhoi canlyniad y cyfarfod ac argymhellion ar gyfer camau gweithredu yn y dyfodol.